Amerikan doğayı koruma kuruluşlarının araştırmalarına göre dünyada plastik torba kullanım adedi yılda yaklaşık 500 milyon ile 1 trilyon adet arası değişmektedir. Bu torbaların geri dönüştürülen miktarı ancak yüzde 1`dir. Bir torbanın geri kazanımı, yenisini üretmekten daha pahalıdır. Geri dönüşüm projelerince 1 ton plastik torbanın işlenme ve dönüşümü 4 bin dolara mal olurken, bunların bilahare yeni olarak marketlere satışı sadece 32 dolardır.
Öyleyse bunca torba nereye gidiyor?
1975`teki bir araştırmaya göre; okyanuslarda dolaşan gemiler yılda yaklaşık 3 milyon 700 bin kilogram plastik torbayı denizlere boşatırlar. Dünya yüzeyi henüz bir plastik çöplüğüne dönmemişse, bunun nedeni denizlerin dibinin çöplük olarak kullanılmasıdır. Doğaya bırakılan torbaları rüzgar uçurarak, en ücra noktalara kadar ulaştırır.Izgaralardan sızarak, kanalizasyon yolu ile deniz, göl ve nehirlere varır. Bunun içindir ki; Kuzey Kutbu´nda Spitzbergen yakınlarından, güneyde Folkland adalarında kadar geniş bir çevrede denizde yüzeyinde plastik torbalara rastlanır. Plastik torbalar Amerikan sahillerinden toplanan atıkların yüzde 10`unu teşkil etmektedir. Işık, plastik torbalara kimyasal çözümlemelere neden olur. Zaman içinde daha küçük ancak daha zehirli Petropolimere bölünürler. Ve bunlarda topraklarımızı ve sularımızı zehirler. Sonuçta, bu mikroskobik partiküller besin zincirine girer.İşte o zaman doğal hayatın geleceği tehlikededir. Balina, yunus, fok, deniz kaplumbağalarından başlayarak yaklaşık 200 farklı deniz canlısı, plastik torbalar nedeni ile hayatını kaybeder.
ÖYLEYSE ÇÖZÜM?
Bez torba kullanmakla, haftada 6 plastik torbayı kullanımdan çıkarmış oluruz. Bu da ayda 24 torba. Yılda 288 torba. Ortalama bir yaşam süresince 22 bin 176 torba eder. Ülkemizde her 5 kişiden 1`i bunu yapsa yaşamımız boyunca 31 milyar 46 milyon 400 bin plastik torba kullanımdan kalkmış olur. Bangladeş plastik torba kullanımını yasaklamıştır. Çin kullanımını paralı yapmıştır. Ìrlanda, Avrupa`da bir ilk olarak 2002`de plastik torbaları vergilendirdi. Bugüne kadar plastik torba kullanımda yüzde 90 azalma kaydedildi. 2005`te Rwanda plastik torba kullanımını yasakladı. İsrail, Kanada, Batı Hindistan, Kenya, Tanzanya, Güney Afrika, Tayvan, Singapur da ise yasaklandı ya da yasaklanma yolunda adımlar atıldı. 27 Mart 2007`de San Fransisco`da plastik torba kullanımını ilk yasaklayan şehir oldu. Oakland ve Boston yasaklama yolundalar. Dolayısı ile plastik torba kullanımındaki azalma, bir ülkenin dışa olan bağımlılığında da bir azalma demektir. Çin sadece torbaları paralı yapmakla her yıl 37 milyon fıçı petrol tasarruf edecektir. Demek ki bir şeyler yapmak mümkün.
Hadi biz de bu konuda hassas davranalım, market alışverişlerinde torba kullanmayalım. Etrafımızı uyaralım. Herkes evine bez torbalar edinsin. Dünya hepimizin dünyası sağlıklı bir toplum için biz de kendi üstümüze düşeni yapalım.
Bu konun Power Point sunumu için aşağıdaki linke (Plastik Torbalar yazısına) tıkladıktan sonra dosyayı açıp tıklayarak izleyebilirsiniz:
29 Ağustos’ta Delhi’nin (Hindistan) çöp toplayıcıları bir araya gelip gösteri yaptılar. Dertleri basitti: ekmek paralarını savunmak. Çünkü belediye çöp toplama sistemini özelleştirip hizmeti büyük firmalara devretmeyi düşünüyordu. [Çöp toplayıcıları mı dedik? O da ne? Ülkemizin kentlerinde de görüyoruz bunları. Hani gece karanlığında tekerlek üstündeki dev torbalarıyla kent sokaklarında dolaşıyorlar ve çöpleri karıştırıp işe yarayacakları alıyorlar.
Muhammet Ali Yaşar'ın ÇEVRECİ SAYFASI 