Soluduğumuz havayı kirleten veya küresel ısınmaya yol açan araçların başında benzin veya mazotla çalışan araçlar gelmektedir. Yeryüzünde kullanılan araba sayısı her geçen gün artmaktadır, tabii dolayısıyla havaya bırakılan eksoz gazının miktarıda artmaktadır. Eksoz gazları karbonmonoksit, küresel ısınmada büyük rol oynayan karbondioksit gibi birçok zararlı maddeler içermekte.
Hava kirliliğin daha yüksek boyutlara ulaşmasını önlemek veya küresel ısınmanın daha büyük boyutlar ulaşmaması için, herkes kendi çapında uygulayabilecek davranışlarla katkıda bulunabilir. Örneğin:
* Yakın mesafeleri yürüyerek veya bisikletle aşmak, hem daha sağlıklı, hem de çoğu zaman otomobilden daha hızlıdır (park aramak, kuyruk, vs.). Bir yere varmak için yürümekten sonra çevreye ve sağlığa en zararsız yöntem bisikletle gitmektir, çünkü bisikletler fosil yakıt harcamıyorlar, atık gazlar oluşturmuyor ve diğer taşıt araçlarına göre daha az yer kaplıyorlar. Bu nedenlerden dolayı bisiklet kullanımı çevrenin korunmasında büyük katkıda bulunuyor.
* Özel araba yerine tren, tramvay ve otobüs gibi toplu taşıt araçları kullanılabilir. Toplu taşıt araçları özel araçlara nazaren çevreye daha uyumludur. Çünkü bir yere gitmek için toplu taşıt araçları kullanıldığı taktirde trafikteki araba sayısı azalacaktır. Böylece hem havayı kirleten eksoz gazları azalacak hem de hammadde tasarruf edilecektir. Toplu taşıt araçları ile bir yere varmak için arabaya nazaren biraz zaman alabilir, ama bu zaman günlük gazete, dergi veya kitap okuyarak değerlendirilebilir ayrıca arabaya nazaren daha stressizdir.
* Araba motoru durduğu yerde ısıtılmamalıdır. Motor çalıştıktan sonra hemen hareket edilirse motor daha çabuk ısınır. Böylece yakıt tasarrufunun yanısıra hava da kirletilmemiş olur.
* Dengeli araba kullanarak ve zamanında vites değiştirerek hem yakıt tasarruf edilir, hem eksoz gazından kaynaklanan hava kirliliği azaltılır hem de çevreye daha az gürültü verilir.
* Araba üst bağajları hava direncini yükseltir ve böylece daha fazla yakıt harcanır. Yüksüz üst bağajlarda %12 ve yüklü üst bağajlarda ise %25 daha fazla yakıt tüketildiğı ADAC tarafından tespit edilmiştir. Bundan dolayı üst bağaçlar kullanılmıyorsa çıkartılarak yakıt tasarruf edilebilir.
* Kapalı tren yollarında, haraket etmeyen kuyruklarda ve uzun trafik lambası beklemelerinde motoru kapatarak hem yakıt tasarruf edilir, hem de çevre korunmuş olur.
* Otoyollarda hiç birzaman son hız kullanılmalıdır. Böylece yakıt tasarrufunun yanısıra fazla gürültü ve hava kirliliği azaltılır. Ayrıca güvenlik ve arabanın ömrüde uzaltılır. Eğer araba son hızın %20 altında kullanılırsa %30 yakıt tasarruf edilir.
* Araba boşta çalıştığı taktirde de fazla yakıt harcar ve havayı kirletir. Arabanın yarım dakikalık boşta çalışması, arabayı kapatıp tekrar çalıştırarak havaya verilen aksoz gazının eşdeğerindedir.
* Arabada olan fazla yükte harcanan yakıt miktarını artırır. 100 kiloluk fazla yükte 100 kilometrede yaklaşık 1 litre fazla yakıt harcanır. Bundan dolayı lüzum olamayan eşyalar çıkartılarak yakıt tasarruf edilebilir.
* Araba lastiklerinin havası doğru olamlıdır. Yanlış hava basıncı güvenli araba sürüşünün azaltmasının yanı sıra hem lastikler çabuk aşınır hem de fazla yakıt harcanır. Budan dolayı lastiklerin havası düzenli olarak kontrol edilmelidir.
Muhammet Ali Yaşar'ın ÇEVRECİ SAYFASI 