Çöp toplama sistemi

29 Ağustos’ta Delhi’nin (Hindistan) çöp toplayıcıları bir araya gelip gösteri yaptılar.  Dertleri basitti:  ekmek paralarını savunmak.  Çünkü belediye çöp toplama sistemini özelleştirip hizmeti büyük firmalara devretmeyi düşünüyordu.  [Çöp toplayıcıları mı dedik?  O da ne?  Ülkemizin kentlerinde de görüyoruz bunları.  Hani gece karanlığında tekerlek üstündeki dev torbalarıyla kent sokaklarında dolaşıyorlar ve çöpleri karıştırıp işe yarayacakları alıyorlar.

Kayıt dışı bir sektör bu.  Ama giderek ciddiye alınıyor ve önem kazanmaya başlıyor.  Imperial College (Londra) profesörlerinden David Wilson “Gelişmekte olan ülkelerin kentsel çöp sisteminde bu sektörün göz ardı edilmemesi gerektiği düşüncesi yaygınlık kazanıyor.” diyor.  Çünkü bu ülkelerde çöpler doğru dürüst toplanamıyor ve geri kazanılabilecek madde ve malzemeler heba oluyor.  Böyle olduğu için çöp toplayıcıları (adeta) ekolojiye yararlı bir rol oynuyorlar.  Nüfusun %2’sinin geçimini bu işten kazandığı ve bunların örneğin Brezilya kentlerinde yılda 1 milyar dolarlık bir katkı yarattığı söyleniyor.

Otomobil ve çevreye uyumlu kullanimi

Soludugumuz havayi kirleten araçlarin basinda benzin veya mazotla çalisan araçlar gelmektedir. Yeryüzünde kullanilan araba sayisi her geçen gün artmaktadir, tabii dolayisiyla havaya birakilan eksoz gazinin miktarida artmaktadir. Eksoz gazlari karbonmonoksit, karbondioksit, kükürt, kursun ve daha birçok zehirli maddeler içermekte. Havada biriken bu maddeler solunumla vücuda tasinmaktalar ve insan sagligini etkilemektedir.
Hava kirliligin daha yüksek boyutlara ulasmasini önlemek için, herkes kendi çapinda uygulayabilecek davranislarla katkida bulunabilir. Örnegin:

  Yakin mesafeleri yürüyerek veya bisikletle asmak, hem daha saglikli, hem de çogu zaman otomobilden daha hizlidir (park aramak, kuyruk, vs.). Bir yere varmak için yürümekten sonra çevreye ve sagliga en zararsiz yöntem bisikletle gitmektir, çünkü bisikletler fosil yakit harcamiyorlar, atik gazlar olusturmuyor ve diger tasit araçlarina göre daha az yer kapliyorlar. Bu nedenlerden dolayi bisiklet kullanimi çevrenin korunmasinda büyük katkida bulunuyor.

  Özel araba yerine tren, tramvay ve otobüs gibi toplu tasit araçlari kullanilabilir. Toplu tasit araçlari özel araçlara nazaren çevreye daha uyumludur. Çünkü bir yere gitmek için toplu tasit araçlari kullanildigi taktirde trafikte ki araba sayisi azalacaktir. Böylece hem havayi kirleten eksoz gazlari azalacak hem de hammadde tasarruf edilecektir. Toplu tasit araçlari ile bir yere varmak için arabaya nazaren biraz zaman alabilir, ama bu zaman günlük gazete, dergi veya kitap okuyarak degerlendirilebilir ayrica arabaya nazaren daha stressizdir.
  Araba motoru durdugu yerde isitilmamalidir. Motor çalistiktan sonra hemen hareket edilirse motor daha çabuk isinir. Böylece yakit tasarrufunun yanisira hava da kirletilmemis olur.
  Dengeli araba kullanarak ve zamaninda vites degistirerek hem yakit tasarruf edilir, hem eksoz gazindan kaynaklanan hava kirliligi azaltilir hem de çevreye daha az gürültü verilir.
  Araba üst bagajlari hava direncini yükseltir ve böylece daha fazla yakit harcanir. Yüksüz üst bagajlarda %12 ve yüklü üst bagajlarda ise %25 daha fazla yakit tüketildigi ADAC tarafindan tespit edilmistir. Bundan dolayi üst bagaçlar kullanilmiyorsa çikartilarak yakit tasarruf edilebilir.
  Kapali tren yollarinda, haraket etmeyen kuyruklarda ve uzun trafik lambasi beklemelerinde motoru kapatarak hem yakit tasarruf edilir, hem de çevre korunmus olur.
  Otoyollarda hiç birzaman son hiz kullanilmalidir. Böylece yakit tasarrufunun yanisira fazla gürültü ve hava kirliligi azaltilir. Ayrica güvenlik ve arabanin ömrüde uzaltilir. Eger araba son hizin %20 altinda kullanilirsa %30 yakit tasarruf edilir.
  Araba bosta çalistigi taktirde de fazla yakit harcar ve havayi kirletir. Arabanin yarim dakikalik bosta çalismasi, arabayi kapatip tekrar çalistirarak havaya verilen aksoz gazinin esdegerindedir.
  Arabada olan fazla yükte harcanan yakit miktarini artirir. 100 kilokuk fazla yükte 100 kilimetrede yaklasik 1 litre fazla yakit harcanir. Bundan dolayi lüzum olamayan esyalar çikartilarak yakit tasarruf edilebilir.
  Araba lastiklerinin havasi dogru olamlidir. Yanlis hava basinci güvenli araba sürüsünün azaltmasinin yani sira hem lastikler çabuk asinir hem de fazla yakit harcanir. Budan dolayi lastiklerin havasi düzenli olarak kontrol edilmelidir.
  Yeni araba aliniminda aracin az benzin harcamasina, bes vitesli ve katalisatörlü olmasina dikkat edilmelidir.